LETS ingezet om een dorp te redden

Onlangs las ik een artikel over burgemeester, Mimmo Lucano, die zijn kleine dorp, Riace, in het Zuid-Italiaanse Calabrië van uitsterven redde door er vluchtelingen op te vangen. Hij is afgelopen jaar  ook tot Europarlementariër gekozen.

In Riace is iedereen meer dan welkom. Dat komt door het ‘model-Riace’ dat Lucano bedacht heeft. Hij was tussen 2004 en 2018 ook al burgemeester. Er waren veel verlaten huizen. Aan het begin van de vorige eeuw en na de tweede Wereldoorlog trokken inwoners weg naar Noord-Italie om te werken in de fabriek of zelfs naar Zuid-Amerika. Als gevolg van armoe en emigratie was Riace, met zijn middeleeuwse steegjes en huisjes, knus verscholen in de heuvels van Calabrië met uitzicht op de Ionische Zee, op sterven na dood. De gemeente telde dan wel iets minder dan tweeduizend inwoners, maar meer dan 70 procent van hen woont in het lager gelegen deel Riace Marina, aan zee. In het historische centrum, in de heuvels, bleef dus praktisch niemand meer over.

Lucano  besloot om de huizen  ter beschikking te stellen aan vluchtelingen en migranten. Het idee om vluchtelingen niet in een afgelegen asielcentrum op te vangen, maar tussen bejaarde Italianen als buren, groeide tijdens burgemeester Lucano’s bestuur uit tot een succesvol integratie- en samenlevingsmodel. In 2016, in een periode dat er veel migrantenboten waren aangekomen, verbleven er in hartje Riace zo’n vijfhonderd migranten.

Eigen munt

Er kwamen opnieuw buurtwinkeltjes en de vluchtelingen gingen zelf met oude ambachten aan de slag. Riace kreeg opnieuw een gemeenschapsleven en had zelfs „een eigen munt. Omdat de fondsen van de regering voor de projecten van asielzoekers soms wel tot een jaar op zich lieten wachten, besloten wij een eigen munt uit te geven, enkel bestemd voor dit dorp.

Op de biljetten waren voorvechters van sociale rechtvaardigheid getekend: Martin Luther King, Mahatma Gandhi en Peppino Impastato, een door de Siciliaanse maffia vermoorde activist. De vluchtelingen en de buurtwinkels gebruikten de zelf gedrukte biljetten, die bij de gemeente voor echte cash kon worden ingeruild zodra de fondsen uit Rome waren gestort. Dankzij de eigen munt deden vluchtelingen hun inkopen in Riace zelf, zodat de dorpseconomie werd gestimuleerd.

Er kwam publiciteit rond het dorp: de sociaal bewogen Napolitaanse auteur Roberto Saviano, en daarbuiten, met dank aan Wim Wenders, die aan het bijzondere samenlevingsmodel ook internationale weerklank gaf. De Duitse regisseur maakte er een korte film. Ook de bejaarde dorpelingen waren enthousiast. Er was weer levendigheid, kinderen op straat.

Humane project

Helaas werd de Italiaanse rechterzijde ook wakker. Zij wilden dit humane project kapot maken. Lucano werd in 2018 door de de Italiaanse Justitie aangeklaagd. Hij zou rondom de opvang van vluchtelingen een vernuftig crimineel systeem opgezet hebben. De extreem rechtse politicus Matteo Salvini, een hardliner inzake migratie en toen minister van Binnenlandse Zaken, besloot de vluchtelingen uit Riace weg te halen, nog voor er een uitspraak was. En in 2021 volgde, in eerste aanleg, het zware vonnis: Mimmo Lucano kreeg dertien jaar en twee maanden cel – bijna tweemaal zoveel als de aanklager had geëist.

Hoewel de financiële politie had vastgesteld dat Lucano niet één euro in eigen zak had gestoken, oordeelde de rechtbank dat hij met zijn vluchtelingenwerk zijn politieke imago wilde opblinken en persoonlijke verrijking zou hebben nagestreefd. De radicaal-rechtse Giorgia Meloni en Salvini, tegenwoordig respectievelijk premier en vicepremier, waren er als de kippen bij om Lucano af te kraken als ‘de criminele held van links’. Mensen verzetten zich hier tegen en haalden 370.000 euro op om de boete te betalen.

Kijk naar de zon

Gelukkig werd In hoger beroep ook de eerdere veroordeling vrijwel volledig ontmanteld. Van de meer dan dertien jaar gevangenisstraf bleef nog een voorwaardelijke straf over van anderhalf jaar, wegens een administratief misdrijf. Maar van een ‘crimineel systeem’ rond de opvang in Riace bleek geen sprake. Het ingezamelde geld dat medestanders voor zijn boete hadden opgehaald, heeft Mimmo Lucano ter beschikking gesteld voor de opvang in Riace van enkele vluchtelingenfamilies uit Afghanistan.

Afgelopen juni werd Lucano verder gerehabiliteed: hij is opnieuw verkozen als burgemeester van Riace, met de lijst ‘Kijk naar de zon’, én hij maakt dankzij ongeveer 190.000 voorkeursstemmen voor de kiesalliantie ‘Groen en Links’ zijn intrede in het nieuwe Europees Parlement. Mimmo Lucano is terug, en hij heeft een missie: „Ik ga in het hart van Europa aandacht vragen voor ons idee uit de periferie.”

Bron foto: wikipedia

Geschreven door: Carin (0621)